“Od Velikog sela do samoga ždrela kao da je vila neka ćilim rasprostrela..” Đura Jakšić
PROGRAM PUTOVANJA
Polazak iz Beograda u 8h (sa parking iza Hotela Hayat, na okretnicama 35 i 27E, Staro Sajmište preko puta Gradske kafane) i vožnja do arheološkog nalazišta Viminacium.
Arheološki nalazište Viminacium zvanično je otvoreno 5. oktobra 2006. godine. Viminacijum je bio najznačajniji grad u rimskoj provinciji Gornja Mezija (Moesia Superior). Ovaj rimski grad bio je prestonica provincije, administrativni, vojni, trgovački i industrijski centar, koji je imao status prvo municipiuma (municipium), a zatim i kolonije (colonia), odnosno grada sa punom autonomijom. Pored grada nalazio se kastrum (castrum) ili legijski logor – jedna od dve najveće fortifikacije u provinciji i centralna tačka u odbrani mezijskog Podunavlja. S druge strane jedinstveni naučni značaj Viminaciuma je u tome što nad antičkim ostacima nema savremenog naselja što omogućava istraživanje i prezentaciju jednog rimskog grada u svim njegovim segmentima.Sedam objekata je pokriveno i otvoreno za posetioce:Severna Glavna kapija legijskog logora (Porta praetoria),Rimske terme, Rimski amfiteatar, Mauzolej u kojem je najverovatnije sahranjen rimski imperator Hostilijan, Mamut park, Domvs Scientiarvm Viminacium / Naučno istraživački i turistički centar, Zanatski centar sa pećima za proizvodnju keramike i opeke. Viminacium se nalazi na ušću Mlave u Dunav u poslednjim dolinama ispred Đerdapske klisure. Lociran je na strateškom raskršću puteva koji su vodili od zapada ka istoku i od severa ka jugu. Dunav, koji se danas nalazi na oko 3,5 km udaljenosti, u antici je bio u neposrednoj blizini grada. Posebnu atrakciju u okviru arheološkog parka Viminacium predstavlja poseta praistorijskom nalazištu, gde je otkriven ceo skelet mamuta-Mamut parku. Ovaj skelet je pronađen na 270 metara istočno od Carskog mauzoleja. Mamut potiče iz praistorijskog perioda, miocena od pre 5.000.000 godina. Nađen je u slivu pradelte reke Morave, koja se formirala kada se povlačilo Panonsko more. Obilazak nekadašnjeg Rimskog vojnog logora i razgledanje arheoloških iskopina uz pratnju vodiča. Nakon obilaska Viminaciuma odlazak u Požarevac. Pešačka tura i obilazak centralnog jezgra grada.
Požarevac i njegova okolina poseduju brojne znamenitosti. Centar Braničevskog okruga posetiocima nudi zabavu, živopisnu prirodu, prijatne ljude, ali i svoje istorijsko i kulturno bogatstvo. Prvi pomen Požarevca datira iz 1467. godine iako se veruje da je postojao i ranije. U istoriju evropske kulture ušao je 1718. god, potpisivanjem Požarevačkog mira, kada su velike sile Austrija i Turska su sklopile primirje. Iz glavne ulice može se doći do gradskog parka kojim dominira spomenik knezu Milošu Obrenoviću. Još jedna znamenita požarevačka građevina za svoje postojanje duguje zahvalnost knezu Milošu Obrenoviću, a to je Saborna crkva svetih arhangela Mihaila i Gavrila iz 1819.god.Uz sam park je zgrada Okružnog zdanja građevina iz 1889. godine, čija fasada podseća na zgrade italijanske renesanse. U centru grada smešten je i Narodni muzej koji je posle beogradskog najstariji u Srbiji. U blizini muzeja nalazi se rodna kuća slikarke Milene Pavlović Barili, pretvorena u spomen – galeriju u kojoj se mogu videti njeni radovi, lični predmeti i biblioteka.Obilazak memorijalne Galerije slika Milene Pavlović Barili jedne od najznačajnih srpskih umetnica između dva svetska rata čija je zaostavština slika i umetnina iz Sjedinjenih Američkih Država upravo prenesena u grad Požarevac. Pauza za kafu i individualne aktivnosti. Nastavak putovanja do manastira Gornjak u Gornjačkoj klisuri (Kapiji Homolja).
Manastir Gornjak se nalazi između Petrovca na Mlavi i Žagubice u Gornjačkoj klisuri (ili Kapiji Homolja, kako je nazivaju) na levoj obali Mlave, ispod litica planine Ježevac Izgrađen je u periodu od 1376-1380. godine kao zadužbina kneza Lazara. Sudeći po mnogobrojnim pomenima u istorijskim izvorima, u manastiru se živelo bez prekida. Od srednjovekovnih građevina sačuvane su glavna manastirska crkva, posvećena Vavedenju i kapela u pećini, posvećena Svetom Nikoli. Sa desne strane, u stenama stoje ostaci srednjovekovnog manastira Blagoveštenje, zadužbina despota Stefana Lazarevića. Gornjak je sagrađen ispod same isposnice pustinjaka Grigorija. Isposnica je dobro sačuvana i danas je to mala kapela posvećena Svetom Nikoli. Mošti Svetog Grigorija nalaze se danas u crkvi i smatraju se čudotvornim. Odlazak na vidikovca Gornjak.Slobodno vreme za ručak i individualne aktivnosti. Nakon ručka nastavak putovanja do Krupajskog vrela.
Krupajsko vrelo se nalazi u zapadnom podnožju planine Beljanice, sa desne strane Krupajske reke, između sela Milanovac i Krupaja, oko 35 km od Žagubice. Pristupačno je asfaltnim putem koji povezuje Krepoljin i Despotovac.
Krupajsko vrelo predstavlja jednu od prirodnih retkosti i obeležja ovog kraja. Svojom jedinstvenom lepotom, ovo izvorište, koje na površini stvara kraško jezero, neodoljivo mami u carstvo šuma, voda i čistog planinskog vazduha. Lekovite vode termalnog izvora, koje se mešaju sa hladnom izvorskom vodom Krupajskog vrela, upotpunjuju sliku ovog bajkovitog predela.
Spomenik prirode „Krupajsko vrelo“, ustanovljen uredbom Vlade Republike Srbije za zaštićeno prirodno dobro od izuzetnog značaja, predstavlja jedan od najjačih kraških izvora u Srbiji i po morfologiji svog izvorišta, hidrološkim funkcijama i pratećim prirodnim obeležjima pripada grupi najreprezentativnijih gravitacionih vrela. Slobodno vreme na Krupajskom vrelu do polaska za Beograd u večernjim časovima. Predviđen dolazak u Beograd oko 20:00h.
